หนึ่งฤทัย กล่ำเงิน
พยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลมนารมย์
การคิดมาก คิดเยอะ เป็นผลเนื่องจากความวิตกกังวล ยิ่งใช้เวลาในการคิดมากเท่าไหร่ ยิ่งต้องใช้พลังงานมากขึ้น
ส่งผลให้รู้สึกเหนื่อย อ่อนเพลีย หมดพลัง นอนไม่หลับ กระบวนการคิดและการตัดสินใจผิดพลาด
และส่งผลกระทบต่อการทำงานและคนรอบข้างได้ เราจะสามารถควบคุมการคิดของเราได้อย่างไรได้บ้าง มาเริ่มกันเลยค่ะ
1. โยนความเป็น Perfectionist ทิ้งไปซะ
ความเป็น Perfectionist คือ
อุปสรรคชิ้นใหญ่ที่จะทำให้เราต้องทำทุกอย่างให้สมบูรณ์แบบและไม่สามารถให้อภัยตัวเองเมื่อเกิดความผิดพลาดขึ้น
ทำให้ต้องใช้ความคิดมากกว่าปกติเพื่อหาทางควบคุมทุกอย่าง
ลองเปลี่ยนจากความต้องการความสมบูรณ์แบบเป็นความต้องการให้ทุกอย่างดีที่สุดเท่าที่สามารถทำได้
จะทำให้เราหันมา Focus กับสิ่งที่เราสามารถควบคุมได้และลดความกดดันลงได้มาก ความผิดพลาดไม่ใช่ความล้มเหลว
แต่ความผิดพลาดคือโอกาสการเรียนรู้ เพราะเราสามารถผิดพลาดได้ และเราก็สามารถแก้ไขความผิดพลาดได้เช่นกัน
2. ปล่อยวางอดีต
คนที่คิดมาก ส่วนใหญ่มักยึดติดกับอดีต
โดยเฉพาะความต้องการกลับไปแก้ไขสถานการณ์หรือการตัดสินใจบางอย่างในอดีต คิดวกวนซ้ำๆ ไม่ Move On
ไม่อยู่กับปัจจุบัน ในเมื่ออดีตเปลี่ยนแปลงไม่ได้เราก็ควรปล่อยวาง เริ่มต้นด้วยการลองใจดีกับตัวเองบ้าง
พัฒนาให้กลายเป็นรักตัวเอง ให้สามารถให้อภัยตัวเองในอดีตและเริ่มต้นใหม่กับปัจจุบันได้
3. มองปัญหาตามความเป็นจริง
ความยาก-ง่าย ของวิธีการแก้ปัญหา หรือจัดการเหตุการณ์ยุ่งยาก
ขึ้นอยู่กับวิธีการมองปัญหาของแต่ละคน เมื่อมองปัญหาเล็กกว่าความเป็นจริง
เราอาจต้องคิดแก้ปัญหาอยู่เรื่อยๆ และทางตรงกันข้าม เมื่อมองปัญหาใหญ่กว่าความเป็นจริง
เราอาจเปลืองแรงและเปลืองความคิดในการจัดการเกินความจำเป็น ทางออกที่ดีที่สุดคือการมองปัญหาตามความจริง
ประเมินขนาดปัญหา/เหตุการณ์ตรงความเป็นจริง จะทำให้เราคิดวางแผนแก้ปัญหาได้ตรงจุด
สามารถจัดการปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ
4. เปลี่ยนวิธีเล่าเรื่องราวของตัวเราเอง
การคิดมาก คิดเยอะ ส่วนหนึ่งเกิดจากเล่าเรื่องราวของตัวเองเชิงลบ เช่น
คิดว่าตัวเองเป็นคนคิดมาก คิดว่าตัวเองไม่สามารถตัดสินใจได้ คิดว่าตัวเองไม่สามารถรับผิดชอบได้
กระบวนการคิดแบบนี้จะสร้างปัญหามากกว่าแก้ปัญหา ทำให้ต้องคิดซ้ำๆ วนลูป
เราต้องรู้ทันความคิดและพยายามหยุดความคิดเชิงลบเหล่านั้น เปลี่ยนเป็นการเล่าเรื่องตัวเองเชิงบวก เช่น
เราสามารถควบคุมความคิดตัวเองได้ เรามีอำนาจในการตัดสินใจ
การรับรู้เหล่านี้จะช่วยให้ไม่ติดกับดักความคิด และเป็นอิสระทางความคิด
5. ปลดปล่อยตัวเองจากจินตนาการ
การอยู่ในจินตนาการมากเกินไปก็เหมือนการล่องลอยอยู่ในอวกาศที่ไม่มีขอบเขต
สามารถคิดจินตนาการได้ไม่มีที่สิ้นสุด ยิ่งติดอยู่ในจินตนาการความคิดมากเท่าใหร่
ยิ่งห้ามความคิดได้ยากขึ้น หากจะปลดปล่อยตัวเองจากจินตนาการสู่โลกความเป็นจริง
ควรเริ่มต้นด้วยการลงมือทำสิ่งเล็กๆ น้อยๆ ที่สามารถทำได้ หรือทำกิจกรรมที่ชอบ เพื่อลดเวลาในจินตนาการ
ความคิดและกลับมาอยู่ในโลกความเป็นจริงมากขึ้น
6. ระบายความคิดในหัวออกมาซะหน่อย
หากความคิดเยอะเกินไป ไม่สามารถจัดการให้เป็นระบบได้ ลองหาวิธีปล่อยความคิดออกมาซะหน่อย
อาจใช้วิธีการพูดในสิ่งที่คิด หรือเขียนสิ่งที่คิดลงกระดาษ เราอาจเข้าใจความคิดเรามากขึ้น
และหาทางจัดการกับปัญหาที่ทำให้คิดมากได้
7. ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
ยิ่งปล่อยให้ความคิดกัดกินเราไปเรื่อยๆ จะยิ่งสูญเสียความเป็นตัวเอง หากการจัดการความคิดด้วยวิธีต่างๆ ด้วยตัวเองแล้วยังไม่เกิดการเปลี่ยนแปลงหรือยังส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน อาจต้องของความช่วยเหลือจากคนใกล้ชิด หรือปรึกษาจิตแพทย์เพื่อหาทางช่วยเหลือให้สามารถจัดการความคิดตัวเองได้
หากเริ่มคิดเยอะ คิดมาก อย่าปล่อยให้ความคิดของเราย้อนกลับมาทำร้ายตัวเราเอง ลองฝึกควบคุมความคิดตามวิธีข้างต้นหรือค้นหาวิธีการควบคุมความคิดของตัวเอง เมื่อเราควบคุมความคิดของตัวเองได้ เราก็สามารถจะทำทุกอย่างที่เราต้องการได้