ดร. อภันตรี สาขากร
นักจิตวิทยาคลินิก โรงพยาบาลมนารมย์
ความภูมิใจ ความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองเป็นสิ่งสำคัญสำหรับทุกคน ไม่ว่าเด็กหรือผู้ใหญ่ พ่อแม่สามารถใช้การให้กำลังใจเป็นตัวช่วยให้ลูกรู้สึกภูมิใจและรู้สึกว่าตนเองมีคุณค่า การเห็นคุณค่าในตนเอง คือความเชื่อว่าเรามีความเข้มแข็ง มีความสามารถในตนเอง มีคนยอมรับและเป็นที่รักของผู้อื่น เมื่อใดที่พ่อแม่ให้ความสนใจเชิงบวกกับลูกอย่างพอเพียง ชื่นชมและยอมรับในตัวลูก ก็เท่ากับช่วยให้ลูกเชื่อมั่นในตนเองด้วย
โดยทั่วไป เด็กที่มีพลังใจดีจะรู้สึกและเห็นคุณค่าในตัวเอง มีความพยายามริเริ่มทำสิ่งใหม่ๆ มีความสนใจอยากมีส่วนร่วมและมีความรับผิดชอบทั้งต่อตนเอง สังคมและคนรอบข้าง ส่วนเด็กที่หมดกำลังใจหรือถูกบั่นทอนกำลังใจจะมองเห็นคุณค่าของตนเองต่ำและไม่อยากมีส่วนร่วม พ่อแม่บางคนคิดว่า จำเป็นต้องคอยพูดย้ำซ้ำในเรื่องข้อผิดพลาดเพื่อให้ลูกปรับปรุงตัวให้ดีขึ้นหรือไม่ทำผิดซ้ำอีก แต่พฤติกรรมเช่นนี้อาจเป็นการบั่นทอนกำลังใจลูก ดังนั้น หากลูกมีข้อผิดพลาด พ่อแม่อาจใช้ประสบการณ์เกี่ยวกับข้อผิดพลาดนั้นเพื่อสอนให้เด็กเกิดการเรียนรู้และเข้าใจว่าความผิดพลาดสามารถเกิดขึ้นได้ แต่อย่างไรก็ตาม แม้จะมีข้อผิดพลาดเกิดขึ้น พ่อแม่ก็ยังรักและยอมรับลูกในสิ่งที่ลูกเป็น ซึ่งอาจจะไม่ดีในระดับที่พ่อแม่ต้องการเสมอไป แต่ลูกยังจำเป็นต้องได้รับความรักและการยอมรับจากพ่อแม่ ไม่ว่าเขาจะทำได้ดีหรือไม่ก็ตาม
วิธีเสริมพลังใจที่ดีสามารถทำได้ ดังนี้
• ลองมองข้ามความผิดพลาดที่ลูกเคยทำในอดีต
• คิดถึงสิ่งที่ลูกสามารถทำได้แทน
• มองเห็นคุณสมบัติที่ดีๆในตัวลูก
• ชื่นชมลูก
• สังเกตความพยายามของลูก
• ไม่กังวลล่วงหน้าว่าลูกอาจจะทำผิดพลาดอีก
• หาวิธีการช่วยให้ลูกรู้สึกว่าลูกมีความสามารถ
• แสดงความรักและยอมรับลูก
พ่อแม่สามารถใช้ท่าทางและคำพูดในการแสดงออกซึ่งความรักและการให้กำลังใจลูก ด้วยการกอด ส่งยิ้ม นั่งใกล้ๆ รับฟังลูกโดยไม่ขัดจังหวะ รวมทั้งใช้คำพูดที่ช่วยเสริมพลังใจที่ดี เช่น ขอบใจจ้ะ ลูกช่วยได้มากทีเดียว พ่อเห็นความตั้งใจของลูกนะ แม่เชื่อในการตัดสินใจของลูก ลูกกำลังทำได้ดีขึ้นเรื่อยๆ เป็นต้น