หนึ่งฤทัย กล่ำเงิน
พยาบาลวิชาชีพ RN โรงพยาบาลมนารมย์
การอยู่กับคนอารมณ์ไม่คงที่ เหวี่ยง วีนง่าย หรือไม่รู้ว่าอารมณ์จะดีตอนไหน จะร้ายตอนไหน ก็เหมือนกับการอยู่กับระเบิดเวลาที่เราไม่รู้ว่าโดนถอดสลักเมื่อไหร่ หลังระเบิดจบลงก็คงเหลือซากปรักหักพัง เช่นเดียวกับหลังระเบิดอารมณ์ก็คงระเบิดความสัมพันธ์ให้แย่ลงเช่นกัน จึงอยากแนะนำวิธีการรับมือกับระเบิดเวลานี้อย่างง่ายๆ ที่ไม่ว่าใครก็สามารถทำได้
1. สติมาปัญญาเกิด
กฎข้อแรกของการรับมือกับคนขี้เหวี่ยงขี้วีน คือ สติ บางครั้งที่การขาดสติและโต้ตอบเร็วเกินไป ก็ทำให้สถานการณ์ยิ่งแย่กว่าเดิม เพราะฉะนั้น การมีสติ ค่อยๆ คิดอย่างมีเหตุผล และระงับอารมณ์ของเราเองด้วย จึงเป็นพื้นฐานสำคัญที่จะยับยั้งระเบิดเวลาไม่ให้รุนแรงกว่าเดิม วิธีการง่ายๆ เช่น หายใจเข้า-ออกช้าๆ หรือนับ 1-100
2. แพ้เป็นพระ ชนะเป็นมาร ความอยากเอาชนะ นี่ก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำระเบิดเวลาระเบิดได้ทุกเมื่อ ในการโต้เถียงกัน หรือในสถานการณ์ขัดแย้ง บางครั้งเราอาจต้องถามตนเองว่าถ้าชนะแล้วเราได้อะไร ซึ่งหลายครั้งคำตอบ คือ ไม่ได้อะไรเลย และคนที่ต้องการเอาชนะ แค่อยากย้ำว่าตนเองยังสำคัญกับคุณอยู่รึเปล่า ถ้าอย่างนั้นคุณก็แค่ยอมแพ้บ้างเพื่อหยุดระเบิดเวลาไว้ก่อน ระลึกไว้เสมอว่า ไม่มีใครอยากถูกเกลียดหรือไม่สำคัญในสายตาของคนอื่น
3. ปลดปล่อยอดีตแล้วโฟกัสอนาคตในสถานการณ์อารมณ์คุกรุ่น ไม่รู้จะจัดการกับอารมณ์ของเขายังไง สิ่งแรกที่สมองคิด คือ การหาสาเหตุ ซึ่งบางครั้งสมองก็หลงทางคิดแต่เรื่องราวหรือการกระทำไม่ดีในอดีตของเขา ทำให้บางครั้งก็เผลอพูดในสิ่งที่คิด และยิ่งเป็นชนวนจุดระเบิดให้เร็วขึ้น เทคนิคง่ายๆ ที่แนะนำ คือ ปล่อยอดีตที่ไม่ดีทิ้งไป และโฟกัสที่อนาคต เช่น เขาเป็นเพื่อน เป็นครอบครัว เราอยากเห็นความสัมพันธ์ในอนาคตเป็นอย่างไร ถามเขากลับว่าเราควรจะทำอย่างไรให้สถานการณ์หรือความสัมพันธ์ดีขึ้น
4. กู้ระเบิดไม่ได้ ก็ปล่อยให้ระเบิดเสียเลยบางครั้งถ้าสถานการณ์ดำเนินถึงขีดสุด เราอาจต้องปล่อยให้เขาระบายอารมณ์ออกมาก่อน สิ่งที่เราสามารถทำได้ คือ รับฟังอย่างสงบ หรือถ้าคุยโทรศัพท์อยู่ พยายามไม่วางสายใส่เขา ที่สำคัญ คือ ไม่ตำหนิหรือพูดจาแง่ลบที่จะบั่นทอนความรู้สึก หลังระเบิดผ่านพ้นไปเราค่อยพูดคุยด้วยเหตุผล และทบทวนสถานการณ์ร่วมกัน ที่สำคัญนอกจากเราจะรับฟังเขา เราต้องบอกความรู้สึกของเราให้เขารับรู้ด้วย เมื่อนั้นคุณอาจได้รับคำขอโทษจากเขา และการปรับปรุงพฤติกรรมในทางที่ดีขึ้น
คนขี้เหวี่ยงขี้วีน ไม่ใช่บุคคลไม่น่าคบหรือบุคคลที่ควรหลีกเลี่ยง แต่เราควรมีวิธีรับมือที่ถูกต้อง แค่นี้เราก็สามารถใช้ชีวิตกับระเบิดเวลาได้ โดยไม่ต้องคอยระแวงว่าจะระเบิดเมื่อไหร่