อมรรัตน์ เจริญสุข
พยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลมนารมย์
Binge-Watching หมายถึง พฤติกรรมการดูซีรีส์หรือสื่อบันเทิงอื่นๆ ติดต่อกันโดยไม่ได้พักผ่อน เมื่อเนื้อเรื่องเริ่มเข้มข้นหรือตื่นเต้นมากขึ้น อาจทำให้เราต้องการติดตามจนลืมทำสิ่งต่างๆ ในชีวิตประจำวัน
สังเกตพฤติกรรมของ Binge-Watching
• มักดูซีรีส์รวดเดียวจบ หรือสามารถดูต่อเนื่องได้เป็น 10 ตอน โดยไม่หยุดพัก บางครั้งใช้เวลาต่อเนื่องมากกว่า 8 ชั่วโมง
• รู้สึกหงุดหงิด หากไม่ได้ดู มักใช้เวลาในการดูมากกว่าที่ตั้งใจไว้
• ติดซีรีส์จนส่งผลกระทบต่อชีวิตหรือกิจวัตรประจำวัน เช่น กินข้าวไม่ตรงเวลา นอนไม่ตรงเวลา ประสิทธิภาพการเรียนหรือการทำงานลดลง มีสภาพอิดโรยจากการอดนอนแต่ก็ยังหยุดดูไม่ได้
ผลกระทบจากการหยุดดูซีรีส์ไม่ได้
• การนอน นอน หากซีรี่ส์หรือสื่อบันเทิงที่เปิดดูก่อนนอนมีเนื้อหาที่น่าตื่นเต้น มีการต่อสู้ หรือการใช้จินตนาการ สามารถกระตุ้นให้สมองตื่นตัว จนก่อให้เกิดปัญหาการนอน เช่น นอนไม่หลับ นอนหลับยาก นอนละเมอ หรือสะดุ้งตื่นตอนเช้าและอาจไม่สามารถนอนต่อได้
• พักผ่อนไม่เพียงพอ ร่างกายเพลียสะสมจากการนอนไม่พอ (Sleep Debt) ทำให้หงุดหงิดฉุนเฉียวง่าย ไม่มีสมาธิ มีปัญหาด้านการจดจำ ปวดศีรษะมึนๆ ตื้อๆ ตลอดทั้งวัน ส่งผลให้ประสิทธิภาพการทำงานหรือการเรียนลดลง
• เสี่ยง Computer Vision Syndrome จากการใช้สายตามองจอคอมพิวเตอร์และมือถือเป็นเวลานาน ส่งผลให้ตาเกิดความเหนื่อยล้า ทำให้ปวดตา สายตาพร่ามัว เสี่ยงกับโรควุ้นในตาเสื่อม และโรคต้อหินเฉียบพลัน
• ปัญหาสุขภาพร่างกาย การนั่งหรือนอนอยู่กับที่ขณะดูซีรีส์ ทำให้ร่างกายเคลื่อนไหวลดลง หากมีการกินขนม ดื่มน้ำหวาน หรือดื่มแอลกอฮอล์ร่วมด้วย ยิ่งเสี่ยงต่อโรคอ้วน โรคเบาหวาน ออฟฟิศซินโดรม ปวดเมื่อยตามร่างกายจากการค้างท่าเดิมเป็นเวลานาน ในขณะเดียวกัน หากดูซีรีส์จนรับประทานอาหารไม่ตรงเวลาก็อาจทำให้เป็นโรคกระเพาะอาหารได้
• ปัญหาด้านจิตใจ การให้ความสนใจกับเนื้อหาในซีรีส์ติดต่อกันหลายชั่วโมง อาจก่อให้เกิดความเครียด ความรู้สึกโดดเดี่ยว เริ่มแยกตัวจากสังคม ส่งผลให้เกิดปัญหาสัมพันธภาพกับคนรอบข้างตามมา ในบางรายเมื่อซีรีส์จบจะรู้สึกใจหาย เศร้าอย่างไม่มีเหตุผล โหวงๆ หรือที่เราเรียกว่าภาวะ Post-Series Depression (PSD) ได้
ป้องกันไม่ให้เกิดพฤติกรรม Binge-Watching ได้อย่างไร
1. มีวินัยต่อตนเอง เช่น กำหนดเวลาหรือจำนวนตอนของการดูซีรีส์แต่ละวัน อย่าใช้เวลานานเกินไป พยายามเลิกดูซีรีส์ในช่วงกลางๆ เรื่อง เพื่อหลีกเลี่ยงอารมณ์อยากดูต่อ เตือนตนเองเสมอเรื่องผลเสียของการดูซีรีส์ติดต่อกันเป็นเวลานาน
2. ตั้งเป้าหมายในชีวิต หรือทักษะที่ต้องการพัฒนาของตนเอง มุ่งความสนใจไปที่เป้าหมายนั้นและเริ่มลงมือทำ โดยลดเวลาการดูซีรีส์ลง หากิจกรรมอย่างอื่นแทนการดูซีรีส์ เช่น อ่านหนังสือ ฟังเพลง ปลูกต้นไม้ ไปเที่ยว
3. มีการพักเบรก เบรก เช่น พักสายตาจากหน้าจอทุก 30-40 นาที ลุกไปดื่มน้ำ เข้าห้องน้ำ หรือเปลี่ยนไปทำอย่างอื่นบ้าง ขยับตัวหรือเคลื่อนไหวร่างกายบ่อยๆ โดยการยืดเหยียดกล้ามเนื้อหรือลุกเดินเป็นพักๆ
4. ดูซีรีส์ร่วมกับเพื่อนหรือครอบครัว เพื่อให้ได้มีการพูดคุยกัน เป็นการคงไว้ซึ่งสัมพันธภาพกับคนรอบข้าง
5. ดูแลสุขภาพให้แข็งแรง รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ พักผ่อนให้เพียงพอ เว้นช่วงเวลาการดูให้ห่างจากระยะเวลาก่อนนอนอย่างเหมาะสม เพื่อให้ร่างกายค่อยๆ ผ่อนคลายและสามารถพักผ่อนได้เต็มที่
6. เมื่อลด ละ เลิก พฤติกรรม Binge watching ได้แล้ว ควรเริ่มทำตารางกิจวัตรประจำวันของตนเอง กำหนดเวลาตื่น เวลาเข้านอน เวลาทำกิจกรรมต่างๆ ระหว่างวัน เพื่อปรับสมดุลร่างกายให้กลับมามีสุขภาพที่ดีดังเดิม
อ้างอิงข้อมูลจาก
• ว่าด้วยพฤติกรรม Binge-Watching โดย เว็บไซต์ Bottom Line
• Binge Watching อาการคนเสพติดซีรีส์ ทำไงดี..หยุดดูไม่ได้! โดย เว็บไซต์กระปุก
• ดูซีรีส์จบแล้วใจหาย จิตตก อาจอยู่ในภาวะ Post-Series Depression โดย เว็บไซต์กระปุก
• Binge-Watch ติดซีรี่ย์จนหยุดไม่ได้ พฤติกรรมที่เป็นภัยต่อสุขภาพ โดย เว็บไซต์พบแพทย์
• 7 Ways to Binge-Watch TV Without Harming Your Health โดย Cleveland Clinic
• Binge Watching - Three Ways TV Affects Your Health โดย Danesh A. Alam, MD, Northwestern Medicine