วินิตรา แก้วสง่า
พยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลมนารมย์
ผู้คนในยุคปัจจุบันใส่ใจและหันมาดูแลสุขภาพจิตกันมากขึ้น จึงทำให้การมาพบจิตแพทย์เป็นเรื่องปกติ แต่ก็ยังมีคนจำนวนไม่น้อยที่ยังคงมีทัศนคติไม่ดีต่อการมาพบจิตแพทย์
บางคนอายที่คนในครอบครัวป่วยเป็นโรคทางจิตเวช หรืออายเมื่อตนเองต้องเป็นผู้มาพบจิตแพทย์ ท่านทราบหรือไม่ว่า ผู้ที่ไปพบจิตแพทย์ไม่ได้หมายความว่า
เป็นผู้ป่วยจิตเวชทั้งหมด แต่เขาเหล่านั้นอาจมาขอคำแนะนำ หรือปรึกษาปัญหาต่างๆ ที่ทำให้ไม่สบายใจ ทุกข์ใจ หรือปัญหานั้นๆ
ส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิต การเรียนรู้และการทำงาน ก็เป็นสิ่งที่จำเป็นที่ต้องมาพบจิตแพทย์
เมื่อเราสังเกตเห็นว่าคนรอบข้างหรือตนเองเริ่มรู้สึกไม่สบายใจ ก็ควรมาพบจิตแพทย์ เพื่อประเมินอาการและรักษา โดยขอแบ่งสัญญานเตือนออกเป็น
3 ด้าน เพื่อให้เข้าใจและนำไปใช้ได้อย่างง่ายๆ ดังนี้
1. สัญญาณเตือนด้านอารมณ์
-
มีความกังวลทุกข์ใจ ซึมเศร้า ตลอดเวลา ไม่หายไป
-
หวาดระแวงในทุกๆ เรื่อง มีอารมณ์หงุดหงิดมากผิดปกติ
-
รู้สึกเครียดตลอดเวลา
-
มีความกระวนกระวายใจ และอยู่ไม่นิ่ง
2. สัญญาณเตือนด้านความคิด มักพบว่าเนื้อหาความคิด ผิดไปจากปกติ
-
ไม่มีสมาธิในการทำงาน ทำกิจกรรมต่างๆ และหลงลืมมากกว่าผิดปกติ
-
การตัดสินใจหรือการแก้ไขปัญหาไม่ได้ ในทุกๆ เรื่องแม้เป็นเรื่องเล็กน้อยก็ตาม
-
ได้ยินเสียงแว่วหรือเห็นภาพที่ผู้อื่นไม่เห็น
-
มีความคิดทำร้ายตนเอง และความคิดว่ามีคนมาปองร้าย
-
มีการใช้คำพูดหรือคิด หมกมุ่นในเรื่องอดีต มีความคิดที่เร็ว คิดหลายเรื่อง คิดฟุ้งซ่าน
3. สัญญาณเตือนด้านพฤติกรรม หรือร่างกาย
-
ไม่สนใจดูแลตนเองเหมือนเมื่อก่อน ปล่อยตัวไม่สนใจสิ่งแวดล้อม แยกตัวไม่พบปะผู้คนเหมือนเคย
-
นอนไม่หลับหรืออาจนอนมากเกินปกติ
-
เบื่ออาหาร หรือรับประทานอาหารมากเกินปกติ
-
ใช้จ่ายฟุ่มเฟื่อย ใช้จ่ายโดยไม่ยั้งคิด
-
ดื่มเหล้าหรือสูบบุหรี่มาก
เมื่อเรารู้สึกว่าตนเองหรือคนรอบข้างเปลี่ยนไป ในด้านใดด้านหนึ่งดังที่กล่าวมา ก็ควรมาพบจิตแพทย์ เพื่อได้รับการดูแลจิตใจให้แข็งแรง
เมื่อจิตใจดีแล้ว ร่างกายก็ดีตามมาด้วย อย่าลืมดูแลจิตใจทั้งคนรอบข้างและตนเองให้เข้มแข็งกันนะคะ