จันทร์จิรา ทำนา
พยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลมนารมย์
การเรียนถือเป็นสิ่งที่พ่อแม่ทุกคนให้ความสำคัญอย่างมาก และปฏิเสธไม่ได้ว่าอยากให้ลูกเรียนเก่งเพราะยังคงเชื่อว่าเด็กเรียนเก่งมักมีใบเบิกทางสู่ความสำเร็จในชีวิตมากกว่า โดยลืมคำนึงถึงความสามารถที่แท้จริงของลูก ซึ่งบางครั้งก็เผลอคาดหวังและสร้างความกดดันให้ลูกด้วยเช่นกัน
อย่างไรก็ตาม การที่ลูกเรียนไม่เก่งหรือมีปัญหาการเรียนเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย จำเป็นอย่างยิ่งที่พ่อแม่ต้องหาสาเหตุของปัญหาก่อนและไม่ควรตัดสินหรือมองว่าเป็นความผิดของลูกๆ ซึ่งสาเหตุที่พบได้บ่อยและเป็นอุปสรรคในการเรียน มีดังนี้
1. ตัวเด็ก
• ปัญหาทางกาย เช่น การได้ยิน การมองเห็น ข้อจำกัดในการเคลื่อนไหว เจ็บป่วยรุนแรงหรือเรื้อรัง เป็นต้น
• การทำงานของระบบประสาทและพัฒนาการของสมองบกพร่อง
- สมาธิสั้น (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder) ขาดความจดจ่อในการเรียนและการทำงานที่ได้รับมอบหมาย
- ความบกพร่องทางการเรียนรู้หรือแอลดี (Learning Disorder) มีปัญหาการอ่าน การเขียน การคำนวณ ด้านใดด้านหนึ่ง หรือหลายด้านร่วมกัน ทั้งที่มีศักยภาพทางสติปัญญา
- ออทิสติก (Autism Spectrum Disorder) พัฒนาการด้านภาษาล่าช้า มีปัญหาด้านการอ่าน สะกดคำ
- เรียนรู้ช้า (Slow Learner) / ความบกพร่องทางสติปัญญา (Intellectual Disability) มีระดับไอคิวต่ำกว่าเกณฑ์ แม้พยายามตั้งใจเรียนมากแต่ก็เรียนไม่รู้เรื่องเพราะเนื้อหาการเรียนยากเกินสำหรับเด็ก
• ขาดแรงจูงใจในการเรียน เช่น เรียนหนัก กิจกรรมเยอะ พักผ่อนไม่เพียงพอ บ้านไกล เป็นต้น
• สนใจเรื่องอื่นมากเกินไป เช่น ติดเพื่อน ติดเกม ไม่สามารถแบ่งเวลาได้
2. สิ่งแวดล้อมและสังคม
• ครอบครัว เช่น ย้ายถิ่นฐานบ่อย พ่อแม่จัดการความเครียดไม่ได้ ทะเลาะกันบ่อย ส่งผลให้เด็กไม่สบายใจจนไม่อยากเรียน
• การเลี้ยงดู เช่น ถูกละเลย ทอดทิ้ง ไม่ฝึกสอน ตามใจหรือเข้มงวดเกินไป เด็กเกิดความไม่มั่นคงทางอารมณ์ เบื่อหน่าย ไม่อยากเรียน ไม่อยากเผชิญปัญหา
• โรงเรียน เช่น เพื่อนแกล้ง มีปัญหากับครู ทำให้มีภาวะซึมเศร้า เกิดความกังวล ส่งผลให้เหม่อลอย แสดงศักยภาพออกมาได้ไม่เต็มที่
• ขาดโอกาสเรียนรู้ เช่น ครอบครัวยากจน อยู่ห่างไกลโรงเรียน เข้าถึงการศึกษายาก
หากเกิดความสงสัย ไม่แน่ใจ การพาไปพบจิตแพทย์เพื่อประเมินอาการค้นหาหาสาเหตุที่แท้จริง ก็เป็นการช่วยเหลือลูกๆ ได้ตรงจุดมากขึ้น
ทั้งนี้ การประสบความสำเร็จในชีวิตอาจไม่ได้มองแค่เรียนเก่งหรือไม่เก่ง แต่เป็นการดีมากกว่า หากค้นหาศักยภาพให้เจอและได้แสดงออกมาอย่างสุดความสามารถ
อ้างอิงข้อมูลจาก
• ภาวะพร่องการเรียนรู้เฉพาะด้าน Specific Learning Disorder จาก จิตเวชเด็กและวัยรุ่นในเวชปฏิบัติ Child and Adolescent Psychiatry in Clinical Practice